Hitchens
Evenals Dawkins is Hitchens (1949-) nog steeds actief, vooral op politiek gebied. Hij is een militante atheïst en een uitgesproken antitheïst. Omdat hij nogal confronterende en ongezouten kritiek heeft op de kerk en haar personeel, op vaak humoristische wijze, is hij een veelgevraagde televisiepersoonlijkheid en veel te zien op het Internet.
Hitchens legt wat minder de nadruk op de evolutietheorie en wat wat meer op de politiek-morele kant van religie. Hij zet zich af tegen de grote wereldreligies, waarbij hij geen onderscheid maakt tussen christendom, jodendom, islam, boeddhisme of hindoeisme. Hitchens stelt, dat hij de religianten best wel met rust zou willen laten, als ze hem ook maar met rust zouden laten. Maar het is helaas het fundament van iedere godsdienst om anderen, die niet aan de godsdienst meedoen, te minachten.
Hitchens publiceert in de vorm van een flink aantal boeken, artikelen, televisieuitzendingen, interviews, documentaires, You Tube, films, lezingen etcetera.
Zijn bekendste boek, God is not Great, is in het Nederlands uitgebracht als God is niet groot: hoe religie alles vergiftigt ! In dit boek bespreekt hij, dat religie in maatschappelijk opzicht eigenlijk alleen maar negatief uitwerkt. En dan ook nog wel op ieder denkbaar gebied (‘alles vergiftigt’).
In het eerste hoofdstuk legt Hitchens uit, dat hij erg beïnvloed is door De Toekomst van een Illusie van Freud en dat hij van mening is, dat de religianten ook nog eens verkeerd met die illusie omgaan. Die illusie veroorzaakt vaak, dat ze de wetenschap niet nodig denken te hebben, omdat hun religie het antwoord op alle vragen zou zijn: “who needs the facts, when you have religion”. Een dergelijke houding getuigt niet alleen van stompzinnigheid, aldus Hitchens, maar maakt ook ieder debat onmogelijk. Terwijl de discussie over religie de basis en oorsprong is van iedere discussie. Is niet de Milesische school, de eerste poging tot filosofie in de westerse wereld, ontstaan door te twijfelen aan god als verklaring van alles ? (zie: denkers Oudheid)
Religie is dodelijk, stelt Hitchens en hij geeft veel voorbeelden. Net als Meslier gaat hij ervan uit dat er een samenzwering is tussen monarchie en staat, die verantwoordelijk is voor de kruistochten, voor de vervolging van andersdenkenden en voor het bestrijden van wetenschap en gezond verstand. Hij noemt het verbieden van echtscheiding door de katholieke kerk een vorm van terreur. Verder wijst hij op de katholiek-protestante terreur in Ierland en vindt toch nog plaats voor wat humor: Bij een wegversperring wordt een man aangehouden en gevraagd naar zijn geloof. Hij antwoordt dat hij atheïst is, waarop men hem vraagt: Een protestante of een katholieke atheïst ?
Uitgebreid doet Hitchens verslag van het geweld op de Balkan in de jaren ’90. Ook daar werkte het geloof sterk polariserend, waardoor er eerder meer dan minder bloed vergoten werd. Het Israëlisch-Palestijnse conflict duurt ook langer en is ook bloederiger door religie aan beide kanten. De conlicten in Afghanistanen en Irak (soennieten tegen sjiïeten) worden ook “vergiftigd door religie”. Hitchens noemt de islamitische terreur tegen de schrijver Salman Rushdie een voorbeeld van hoe religie vrijheid van meningsuiting en vrijheid van drukpers “verziekt”. Het opblazen van de boeddhabeelden door de taliban laat zien, dat religie ook de cultuur kan verzieken. De aanval van islamitische fundamentalisten op de New Yorkse Twin Towers wordt ook genoemd. Hitchens komt dan ook tot de conclusie:
“….Religie is dodelijk….”
En als religie niet dodelijk is, dan is het toch op z’n minst ziekteverwekkend. Kinderen, die om godsdienstige redenen niet ingeënt mogen worden en polio krijgen. Gelovigen die geen condoom gebruiken, omdat dat ‘niet mag’ en daardoor allerlei ziektes overbrengen. Besnijdenis van ongeacht jongetjes of meisjes is verminken en dus ook ziekmakend. Hitchens laat z’n beïnvloeding door Freud zien, als hij stelt, dat godsdienst neuroses in de hand werkt. Samenhangend daarmee is de positie van de vrouw en de homofiel in religieuze landen vrijwel altijd slecht, als gevolg van die religie. De profeet mohammed was bijvoorbeeld ‘verloofd’ met een meisje van negen.
Van de koran zegt Hitchens dat de mythen zijn geleend van de joden en christenen. En waarschijnlijk is de islam nu agressiever, omdat het een jongere religie is dan het christendom. Het christendom was ten tijde van de kruistochten het machtigst en het agressiefst; en was toen ongeveer 800 jaar oud. De Islam is nu ook agressief en ook ongeveer 800 jaar oud. Misschien zou ieder volk om de 800 jaar een nieuwe religie moeten nemen. Niet alleen vanwege het agressieve element in iedere godsdienst, maar ook vanwege de onverenigbaarheid met de rede (zie: Spinoza, Bayle, Meslier, d’Holbach, Russell). Hitchens citeert in dit verband Freud:
“….Met betrekking tot religie is de mens schuldig aan iedere denkbare vorm van oneerlijkheid en intellectueel wangedrag….”
Niet alleen het christendom en de islam worden in Hitchens God is not Great genadeloos bekritiseerd en belachelijk gemaakt, maar ook het hindoeïsme en het boeddhisme worden beschuldigd van het begaan van wreedheden (Tamils en Japanse boeddhisten; zie: “Religiant Geweld”)
In het laatste hoofdstuk stelt Hitchens, dat er een nieuwe Verlichting zou moeten komen. We komen daarop terug in het volgende hoofdstuk, als we onderscheid maken tussen de radicale en de gematigde Verlichting (Israel).
Hitchens ziet Epicurus en Lucretius als de eerste serieuze atheïstische denkers (zie: Epicurus en Lucretius). Als filosoof heeft hij overigens z’n huiswerk gedaan: Hij noemt Demokritos, Averroes, Occam, Descartes, Spinoza, Bayle en Hume (zie: betr denkers). Hij is een groot bewonderaar van de ‘one substance’ theorie van Spinoza. Hij merkt over Spinoza op: Hij verklaarde gewoon ‘alles’ tot god, dus eigenlijk was hij weer atheïst (zie: Spinoza).
Uitspraken van Hitchens zijn:
“….Religie is misdadig….omdat ze doodt, zoals in Belfast, Beiroet, Bombay, Belgrado, Bethlehem en Bagdad….omdat ze een archaïsch en totalitair wereldbeeld propageert….omdat ze irrationeel is en mensen compleet gekke zaken verbiedt, zoals het eten van varkensvlees ….omdat ze condooms en polio-inentingen verbiedt en zo tienduizenden doden per jaar maakt….omdat ze tot kindermishandeling leidt….omdat ze leugens vertelt over de menselijke afkomst en plaats op aarde….omdat ze tot vrouwendiscriminatie en verminking leidt….omdat ze onze seksuele vrijheid fnuikt….omdat ze precies het tegenovergestelde voortbrengt van wat ze belooft: verdriet, angst en onderwerping in plaats van geluk, openheid en zelfstandigheid….”